Kanada ve ABD’de 2 Şubat günü Groundhog Day, yani Türkçe tercümesiyle Köstebek Günü olarak kabul ediliyor.
Köstebek Günü, esas olarak, köstebeğin o gün yuvasından çıkmasının sonrasındaki altı hafta için hava durumunu önceden bildirdiğinin kabul edildiği bir gün. İnanışa göre, 2 Şubat günü yuvasından çıkan köstebek, eğer açık hava nedeniyle kendi gölgesini görürse, kış mevsimi altı hafta daha devam edecek, eğer kapalı havadan dolayı gölgesini görmezse bahar erken gelecek demektir.
Kuzey Amerika’da mevcut olan bir çok özel gün gibi, Köstebek Günü’nün kökeni de Avrupalı göçmenler yoluyla kıtaya gelmiş olan batıl inançlara dayanmaktadır. Bu batıl inanç da Amerika kıtasına, Punxsutawney, Pennsylvania’daki Alman yerleşimciler tarafından getirilmiş ve 1887 den beri devam etmektedir. Bu geleneğin kökeninin, Alman Hıristiyanlarının Candlemas Festivali olduğu düşünülmektedir. İncil’e göre, Hz İsa ve Meryem Ana, Yahudi inancına göre, doğumdan 40 gün sonra, 2 Şubat’ta arınmak için Kudüs’teki tapınağa gitmişlerdir. Anglican Kilisesi bu günü Mesih’in Tapınakta Sunumu olarak, Yunan Ortodoks Kilisesi de, Hypapante (Toplantı) olarak tanımlamışlardır.
Yani görüldüğü gibi, bu geleneğin kökeninde, uzaktan yakından bir köstebek olmamasına rağmen, Almanların dini bir festivali Amerika kıtasında bambaşka bir eğlence haline getirilmiştir.
Tabii ki olayın kahramanının bir köstebek olması da bir tesadüf değildir. En uzun süre kış uykusuna yatan hayvanlardan biri olan köstebeğin, dışarı çıktıktan sonra tekrar yuvasına dönmesi kışın uzun süreceği inancını doğurmaktadır. Hayatlarını çiftçilik yaparak sürdürmeye çalışan göçmenlerin, baharın gelişinin ne kadar yakın olduğunu anlamasının en doğal yöntemlerinden birisi de kış uykusuna yatan hayvanların hareketlerini izlemekten ibarettir.
Bir Amerikan geleneği olan Köstebek Günü’nün Kanada’ya gelişinin öncesinde de Kanadalılar da benzer yöntemlerle baharın gelişini tahmin etmeye çalışıyorlardı. Kanada’ya gelen ilk yerleşimciler kış mevsiminden bahara geçiş için gözlemlenecek hayvan olarak ayıyı belirlediler. Ayı, nitelikleri gereği hem kusursuzdu hem de sayılarının çok fazla olması nedeniyle geniş bir alanda takip edilmesi mümkündü.
Avrupa ve Amerika ile kıyaslandığında Kanada’da kış mevsimi daha uzun ve daha serttir. Amerikalılar 2 Şubat tarihininde köstebeğin yuvasından çıkmasını beklerken aynı tarihte Kanada’da köstebek yuvalarının çıkışı kalın kar ve buz tabakalarıyla kaplıdır. Buna rağmen 18.yüzyyılda Kanada’da yayınlanan gazeteler arasında 2 Şubat tarihi konusunda kesin bir fikir birlikteliği yoktu. Gazetelerin büyük çoğunluğu bu tarihi Ayı Günü olarak tanımlarken bir kısım gazeteler Amerikalıları örnek alarak Köstebek Günü diyorlardı. Bu durum öylesine bir çekişmeye yol açtı ki “The Battle for February 2” (2 Şubat için savaş) olarak anılır oldu.
3 Şubat 1900 tarihinde British Columbia’da yayınlanan Cascade Record gazetesinin “Dün ayı veya köstebek günüydü” manşeti, Kanadalıları kışın geri kalanı için hava tahmini yapmak üzere bir tercih yapmak durumunda bıraktı. Ya çok uzun zamandır güvendikleri ayı ile geleneği sürdürecekler veya Amerikalılar gibi köstebeğin tahminlerine güveneceklerdi. Kazanan Köstebek oldu!
Buna rağmen, geleneklere bağlı bir çok Kanadalı uzunca bir süre 2 Şubat tarihini “Ayı Günü” olarak anmaya devam ettiler. Örneğin; Ontario, Newmarket şehri 1904 yılına kadar sadece bir kere Köstebek Günü olarak isimlendirmiş ve sonra Ayı Günü’ne geri dönmüştür. 1916’da Avrupa’da karlar altındaki siperlerde savaşmakta olan London, Ontario’lu asker Fred Young günlüğüne “Burada, Karlar Kraliçe’sinin ülkesinde Köstebek Günü olabilir ama yine de Kanada’da ayının gölgesini görüp görmediğini sorgulamak lazım” diye not düşmüştür.
İsimler veya efsaneler ne kadar değişirse değişsin, Kuzey Amerika insanının eski geleneklerini bir şekilde koruyor olmasını takdir etmek gerekir. Yüzelli yıl önce Avrupa’dan getirdikleri batıl inanç, gelenek ve folklörlerini, Kuzey Amerika toplumuna uyarlayarak, günümüzde de halkları bir araya getiren eğlenceli etkinlikler olarak yaşatmaya devam ediyorlar.
Bu sene bahar erken mi gelecek bunu bilemiyorum ama henüz imkan varken bembeyaz karlarla kaplı, harika kış manzaralarının tadını çıkarmanızı tavsiye ediyorum.
Belediyeler, kapalı salonlardaki buz pistlerinin pandemi nedeniyle kullanılamıyor olmasına rağmen hemen hemen her semt parkına bir açık hava buz pisti yaptılar. Çocuklarınızla beraber paten kayabilir veya ailece hokey maçı yaparak keyifli vakit geçirebilirsiniz.
Fotoğraf ve hiking meraklıları için Gravenhurst ve Lake Simcoe civarındaki yürüyüş parkurlarını tavsiye ederim. Mevsim şartları gereği yürüyüş batonlarınızı ve kramponlarını mutlaka yanınıza almayı unutmayınız. Ayrıca; özellikle Hyw 48 (kuzey şeridi) ve Hyw 11 (Severn Bridge sonrası kuzey şeridi) üzerinde sık sık yola çıkan geyiklere ve kurtlara rastlandığından lütfen aracınızın hızını gizli buzlanma riskini göz önüne alarak ayarlayınız.
Tüm sevenlerin, sevilenlerin, sevgililerin, aşıkların ve romantiklerin Sevgililer Günü Kutlu Olsun. İlişkilerinizin “perfect” olduğu güzel günler dilerim.
