Ne kadar yetenekli veya başarılı olursanız olun, klişeler çevrenizdekilerin sizi nasıl gördüklerini etkiler ve birdenbire olumsuz bir algı yaratmanıza sebep olur. Bu basmakalıp cümleler yüzünden dikkate alınmazsınız ve kısa evrede kariyeriniz zarar görür.
► Bu her zaman böyle yapılmıştır.
Teknolojiyle beslenen değişim çok hızlı gelişir. Örneğin 6 aylık bir süreç hızla gündem dışı kalabilir. Kısacası, günümüz çalışma hayatında “Bu hep böyle yapılır.” gibi bir söylem düşünülemez. Bu söylem aynı zamanda sizi tembel gösterecektir; değişime direndiğinizi, ayak uydurmak veya değişime şekil vermek yerine, olduğunuz yerde durmak istediğinizi düşündürecektir. Yöneticileriniz yeni şeyler denemek için gerekli eforu harcamadığınızı hissedecektir.
► Bu benim suçum değil.
Hiçbir zaman suçu başkalarına atmak tercih edilmemelidir. Sorumluluk almayı, yeri geldiğinde yapılanlarla ilgili suçu üstlenmeyi bilmelisiniz. Yapılan hatada veya meydana gelen başarısızlıkta eğer ki herhangi bir payınız varsa, bu ne kadar küçük de olsa kabullenin ve hatayı üstlenme yürekliliğini gösterin. Eğer yapılan hatayı kabullenmek içinize sinmiyorsa, objektif bir açıklama yapın; sayılar üzerinden konuşun, patronunuza ve iş arkadaşlarınıza yeterli bilgi verin ki, kendileri kimin bu sonuçta ne kadar payı olduğunu görsünler. Suçlu olduğunu düşündüğünüz kişileri parmakla göstermek sizi kötü gösterecektir.
► Yapamam.
“Yapamam” ile “Bu benim suçum değil” adeta ikiz kardeşlerdir. Kimse yapamam kelimesini duymak istemez çünkü kendilerine söylenildiğinde duydukları “Ben bunu yapmam” dır. Bir diğer deyişle, yapabileceğiniz bir şeyi keyfi olarak, üşendiğiniz için veya zor geldiği için yapmaktan kaçındığınızı düşünürler. İşinizle ilgili yapamam dediğinizde aynı zamanda işinizin gereklerini yerine getiremediğiniz düşünülebilir. Eğer gerçekten bilmediğiniz bir konu söz konusuysa, o zaman yapabileceğiniz bir alternatif çözüm sunmalısınız.
► Ama bu haksızlık.
Herkes hayatın haksızlık ve adaletsizliklerle dolu olduğunu bilir. Ama bu haksızlık dediğinizde, sanki hayatın adil olduğuna inanıyordunuz da hayal kırıklığına uğradınız gibi anlaşılır. Yani, insanlar sizin saf ve toy olduğunuzu düşünebilirler. Bu duruma düşmek istemiyorsanız, verilere dayalı bir konuşma yapın, görüşünüz duygusal değil, sayısal bir dayanağın sonucu olsun. Örneğin, çok istediğiniz bir projeye sizin yerinize başka birini atadılar. Yöneticinize bu kararıyla ilgili yaklaşırken, yapmanız gereken, neden ben değil demek yerine, bu kararın arkasındaki nedenleri sormak ve bunun kendinizi nasıl geliştirebileceğinizi görmek açısından önemini vurgulamaktır. Hangi açılardan ben uygun görülmedim, neleri değiştirirsem benzer bir projeye uygun görülebilirim diye mutlaka sorun.
► Böyle bir iş benim iş tanımımda yok.
Bu sözün tercümesi şudur: ben iş tanımında ne varsa onu yaparım, ekstra hiçbir sorumluluk istemem, en az işi yaparak maaşımı almaya bakarım. Bu bakış açısı işinizi korumanız için pek de akıllıca olmayabilir. Unutmayın ki yöneticileri onlardan hangi işi isterse anında yapacak genç bir nesil iş bulmak için canla başla çalışıyor.
► Bu saçma bir fikir olabilir veya aptalca bir soru soracağım.
Bu söylemler adeta bir bıçak gibi söyleyenin göğsüne saplanır ve kişinin inandırıcılığını yok eder. Bu sözleri sarf ettikten sonra muhteşem bir fikirle gelseniz bile artık olan olmuştur. Fikriniz değerini kaybedecek, sizi dinleyenler kendinize güvenmediğinizi düşünecektir.
► Deneyeceğim.
Sanki kendinizden emin değilsiniz; bakalım bir deneyeyim ama emin de olamıyorum diyorsunuz. Yetenekleriniz, bilgi birikiminiz ve deneyiminiz yeterli olmayabilir sinyalini veriyorsunuz. Eğer sizden bir şey yapmanız isteniyorsa, ya yapacağınıza söz verin ya da alternatif sunun Ama deneyeceğinizi söylemeyin. Karşınızdakine pek de uğraşmayacakmışsınız izlenimi verirsiniz.
► Bir dakikalık iş.
Bir işin 1 dakika süreceğini söylemek çoğu zaman pozitif anlaşılmayabilir. Sizin çok hızlı iş bitirdiğinizi, zorlayıcı bir işin dahi kısa sürede tamamlanabileceğini düşündürmeyebilir. Aksine, işleri üstün körü, acele acele yaptığınız izlenimini verebilir. Gerçekten bir işi 60 saniye içinde bitiremeyecekseniz, bu deyimi kullanmayın. Fazla uzun sürmez diyebilirsiniz ancak yapılacak işin çok da basit olduğunu ve çok kısa sürede bitirilebileceğini vurgulamayın. Bir aksilik olup da öngördüğünüz zamandan uzun sürede teslim etmeniz söz konusu olduğunda siz kötü duruma düşersiniz. Oysa kendinize biraz daha fazla zaman tanıyıp, bitirebileceğinizden biraz daha uzun bir teslim tarihi verirseniz, işi önce bitimeniz durumunda, takdir toplarsınız.
► Bu işten nefret ediyorum
İşyerinde kimsenin duymaktan hoşlanmayacağı bir sözdür “Bu işten nefret ediyorum”. Herkesin kendine göre sorunları, işleriyle ilgili sevmedikleri şeyler olabilir ama bu etrafta dolaşıp, işi, müşterileri veya yöneticileriyle ilgili ileri geri konuşmanızı gerektirmez. Bunu yaparsanız, işyerinde negatif bir insan olarak algılanırsınız. Takımın moralini düşürür, işlerin ilerlemesine, insanların birbirleriyle iyi anlaşmasına engel olan biri olarak fişlenirsiniz. Hiçbir şirket böyle insanlarla çalışmak istemez.
► Tembel kifayetsiz adamın tekidir
Gerçek bile olsa, beraber çalıştığınız birini bu şekilde tanımlamak doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Eğer iş arkadaşınız zaten bu tanıma uyan biriyse, bunu er ya da geç herkes anlayacaktır. Sizin bunu açık açık söylemenize gerek yoktur. Eğer ki, bu söylediklerinizde gerçeklik payı yoksa, bu sözler size olduğu gibi geri dönecek ve sizin sözleriniz olarak sizinle özdeşleştirilecektir.
Bu kalıplaşmış, farkına varmadan gün içinde kullanabildiğimiz sözlere dikkat edin. Kendinizi bu sözleri veya benzerlerini söylerken bulursanız, kendinizi düzeltin, söylememe çabasına girin.
