Kanada’nın ırkçı, sömürgeci ve beyaz milliyetçi geçmişini simgeleyen kişilerin isimlerinin verildiği kamuya ait yerler yeni bir kimlik kazanma yoluna girdi.
Kanada genelinde geçtiğimiz yıl Haziran ayından bu yana devam eden imza kampanyaları ve protestolar hedefine ulaşma yolunda önemli bir adım attı. Kanada’nın ırkçı, sömürgeci ve beyaz milliyetçi geçmişini simgeleyen kişilerin isimlerinin verildiği kamuya ait yerler, isimleri değiştirilmek suretiyle yeni bir kimlik kazanma yoluna girdi. Listede yer alan en önemli isimler ise Sir John A. Macdonald, Henry Dundas ve Adolphus Egerton Ryerson oldu.
Kanada’nın ilk Başbakanı Sir John A Macdonald, görevde bulunduğu 19 yıl boyunca Kanada’yı ulus yapan kişi olarak anıldığı kadar 19. yüzyıl sonlarında Indigenous toplumlarına uygulanan şiddetin önünü açan kanunları yaratan kişi olarak da anılıyor. Montreal Place du Canada Park’ta bulunan Macdonald heykeli ise bu sebeple yüzlerce kişilik bir protesto gösterisi esnasında yıkılmıştı.
Ontario’da Dundas şehri dahil olmak üzere, birçok park, meydan, cadde ve okula isminin verildiği İskoç avukat Henry Dundas, tarihe, köle ticaretinin sonlandırılmasını yavaşlatması ve Indigenous halklarına zarar veren sömürgeciliği benimsemesiyle geçmiş bulunuyor.
Toronto Belediye Meclisi Dundas Caddesi’nin isminin değiştilmesi için ay başında bir oylama yaptı. 1700’lü yıllarda yaşamış Henry Dundas isminin onurlandırılmasına artık gerek olmadığına karar veren belediye meclisi, Dundas Meydanı ve metro istasyonu da dahil olmak üzere, Dundas isminin verildiği kamuya açık alanların isminin değiştirileceğini açıkladı. 17-7 oyla alınan karar sonucu söz konusu alanların yeni isimlerinin belirlenmesi içinse Nisan ayı son karar verme tarihi olarak belirlendi. Sadece Toronto’da yaklaşık 100.000 kişinin ve 5000 işyerinin etkileneceği tahmin edilen projenin maliyeti ise ilk belirlemelere göre $6 milyon olarak hesaplandı.
Toronto’da 25 km uzunluğundaki Dundas Caddesi’nin isminin değiştirilmesinin Mississauga ve Durham belediyelerinı kapsamadığını belirten Toronto Belediye Başkanı John Tory, yaklaşık 60 caddenin isminin daha değiştirilmesinin söz konusu olduğunu açıkladı.
Kanada’da Indigenous çocuklarının asimile edilmesi amacıyla kurulan yatılı okul sisteminin mimarlarından Adolphus Egerton Ryerson ise, ülkenin ırkçı ve sömürgeci sistemini kuran bir başka isim olarak anılıyor.
British Columbia ve Saskatchewan eyaletlerindeki yatılı okulların bahçelerinde yapılan radar tespitiyle yaklaşık 1000 tane isimsiz mezarın bulunmasının ardından Ryerson Üniversitesi’nin kurucusu Egerton Ryerson heykeli de protestocular tarafından yıkıldı. Okul öğrenci birlikleri, oluşumlarındaki Ryerson ismini X harfiyle değiştirirken, Indigenous halklarına mensup öğretim görevlileri ve öğrenciler tarafından yapılan çağrıda ise Ryerson Üniversitesi isminin değiştirilmesi istendi. Heykele yapılan saldırı hakkında araştırılmaların sürdürüldüğünü belirten Toronto Polisi, olay anıyla ilgili kayıtlara henüz ulaşılamadığını bildirdi. Yüzlerce çocuğun toplu mezarının bulunmasının yarattığı travmanın anlaşılır olduğunu belirten polis yetkilileri, diğer yandan vandalizme ise geçit verilemeyeceğinin altını önemle çizdi.
Heykel ve büstlere yönelik protestolar, Manitoba’da özellikle 1 Temmuz Kanada Günü’nde şiddet kazandı. Manitoba eyalet hükümeti bahçesinde bulunan Kraliçe Victoria ve Kraliçe Elizabeth heykelleri protestocular tarafından halatlarla bağlanarak devrildi. Şok tabancası taşıyan bir kişiyi tutuklayan bölge polisi, protestoculara müdahale edilmemesi konusunda özellikle uyarıldı. Kraliçe Victoria heykelinin kafası sökülerek, yakındaki Assiniboine nehrine atıldı. Olayla ilgili yorum yapan Winnipeg Emniyet Amiri Danny Smyth, yapılan protesto eyleminin amacını aştığını ve suçluların cezalandırılacağını söyledi.
Manitoba Eyalet Başkanı Brian Pallister ise bu tür saldırıların kabul edilemez olduğunu söyledi. Heykellerin tamir edilerek yerlerine konulacağını söyleyen Pallister, Kanada’yı bir bütün yapan tüm halkların kültürel miraslarına saygı duyulmasını istedi. Pallister tarafından Kanada’ya ilk gelen Avrupalıların amaçlarının var olan hiçbir şeyi yok etmek değil, daha iyisini inşa etmek olduğunun iddia edilmesi üzerine ise Indigenous İlişkileri Bakanı Eileen Clarke istifa etti.
Diğer yandan, Kanada’nın birçok bölgesinde kiliselerin kundaklanması ise ciddi bir tepkiyle karşılandı.
Bulunan toplu mezarlarla ilgisi henüz kanıtlanmasa da kiliselerin kundaklanması bölge polisleri tarafından şüpheli olarak nitelendirildi.
Kanada’nın ulus kimliğinin sarsılmaması için gayret gösteren Başbakan Justin Trudeau, bu yıl ülkenin dört bir yanında iptal edilen Kanada Günü kutlamaları sebebiyle yaptığı konuşmasında, tarihi hataların farkına varılması gerektiğini ve sağlıklı bir ulus için geçmiş hatalarla yüzleşilmesinin yanısıra bir birlik ruhuyla sorumluluk yüklenmek gerektiğini söyledi.
